اصل چهارم حافظه : بازی آزمودن حافظه

در موقعیت‌های مختلف تحصیل و زندگی لازم است چیزهایی را به خاطر بسپاریم اما کسی به ما نحوه حفظ کردن و به حافظه سپردن را یاد نداده است. شاید دلیل آن این است که چیزی به اسم عملِ “حفظ کردن” اصلاً وجود ندارد. ما به یک موضوع درسی فکر می‌کنیم، شماره‌ تلفنی را تکرار می‌کنیم، آموخته قبلی را یادآوری می‌کنیم، مفهومی را تجسم می‌کنیم اما توانایی به اسم حفظ کردن نداریم.

اما از طرفی همانطور که در نوشته مربوط به اصل سوم حافظه گفتیم، مغز ما برای فکر کردن طراحی شده است و به صورت خودکار چیزی را که برایش مهم باشد را نگهداری می‌کند.

نزدیک‌ترین توانایی ذهنی ما به حفظ کردن و عملی که ما انجام می‌دهیم “یادآوری کردن” است: ” آن حیوان خطرناک که من را دنبال کرد، چه بود؟ کجا بود؟ “؛ “اسم دوستم چه بود؟ معنی کلمه انگلیسی marshmallow چه بود؟”

پس کاری که ما باید برای تقویت حافظه خود انجام دهیم این است که یاد بگیریم که چگونه به شکل موثر و مفیدی یادآوری کنیم. در ادامه، این موضوع را با دقت بیشتری باز می‌کنیم.

نحوه یادآوری ما

همه ما می‌دانیم که غالب اوقات بیشتر چیزی را که در چند روز اخیر یاد گرفته‌ایم (به عنوان مثال؛ معنی چند کلمه انگلیسی یا اسم چند کتاب و فیلم) در یک هفته بعد فراموش خواهیم کرد. در مورد نحوه این فراموشی، چند نکته قابل‌توجه وجود دارد که توجه به آنها ما را به سرنخ‌های مفیدی می‌رساند:

• ما کلمات و اسم‌هایی را که بدون تلاش و سریع حفظ کرده‌ایم، راحت‌تر فراموش خواهیم کرد.
• اگر کمی بیشتر برای یک کلمه یا اسم وقت بیشتری گذاشته باشیم، احتمال فراموشی آن ۲۰% کاهش می‌یابد.
• کلماتی که یادآوری آنها با بیشترین زحمت و تلاش همراه است، ۷۵% درصد شانس بیشتری دارند که در آینده در حافظه ما بمانند.
• اگر آن کلمه یا موضوع برای چند لحظه، به اصطلاح در “نوک زبانمان” باشد، این احتمال ۲۰۰% افزایش می‌یابد.

برای هر سرنخی که داریم، مغز ما با جدیت زیادی به شروع به جستجو در حافظه می‌کند: شروع به یافتن کلماتی می‌کند که با ن شروع می‌شوند. آمیگدال هم با مهم جلو دادن چنین جستجویی، اصرار ما را برای یافتن آن بیشتر می‌کند.

اگر دیر نشده باشد، مغز ما آن کلمه را پیدا می‌کند: نورولوژی؛ و پس از یافتن آن، احساس خوبی را تجربه می‌کنیم. دیگر تا زمان طولانی فراموش کردن کلمه‌ای که به سختی آن را به یاد آورده‌ایم دشوار می‌شود.

سوال اصلی که پیش می‌آید این است که چگونه از این شیوه عملکرد مغز و حافظه استفاده کنیم تا ۲۰۰% بهتر کلمات را به یاد بیاوریم؟ می‌دانیم که یادآوری مداوم و مکررِ یک کلمه، در طول روز سخت و خسته‌کننده است. اگر زمان زیادی هم بگذرد، آن کلمه را فراموش می‌کنیم. پس مناسب‌ترین زمان یادآوری کی است و تعداد آن چقدر است؟

بهترین روش این است که قبل از فراموش کردن یک کلمه و درست قبل از آن این یادآوری را انجام دهیم. این کار هم سرگرم‌کننده‌ است و هم بهترین نتیجه را می‌دهد. تازه کمترین زمان را هم صرف آن کرده‌ایم.

نکات اصلی این درس