به جای کلمات انگلیسی، کالوکیشن یاد بگیریم

اینکه کالوکیشن چییست و چه کاربردی در یادگیری زبان انگلیسی دارد، موضوعی است که ما می‌خواهیم در این نوشته به آن بپردازیم. اما قبل از آن لازم است یک مقدمه درباره یادگیری کلمات بگوییم.

احتمالا شما هم مانند بسیاری از زبان‌آموزان، یادگیری کلمات انگلیسی و افزایش دایره لغات را مهمترین بخش یادگیری زبان بدانید و زمانی را صرف تهیه و مطالعه معروفترین کتاب‌های مرتبط با کلمات انگلیسی، مانند ۵۰۴ و ۱۱۰۰ لغت تافل کرده‌اید.

قطعا یادگیری یک زبان جدید نیازمند یادگیری کلمات آن زبان است اما آیا خواندن این کتابها و حفظ کردن لغات آنها، مسیری بی نقص است؟

راه‌حل چیست؟

برای حل ایراد اول این اشتباه، باید روی یادگیری صحیح تعداد معدودی کلمات مهم تمرکز کنیم و بقیه را رها کنیم تا هر وقت کلمه جدیدی را در کتاب یا جای دیگری دیدیم، آن موقع تصمیم بگیریم که آن را یاد بگیریم یا نه.

به همین علت ما در مرحله دوم یادگیری زبان، روی ۶۲۵ کلمه رایج کار می‌کنیم و بعد در مرحله سوم، بعد از آشنایی کلی با گرامر، سراغ دو هزار کلمه رایج انگلیسی می‌رویم.

برای حل ایراد دوم باید از یادگیری کلمات به تنهایی یعنی خارج از جمله و عبارت اجتناب کنیم. لازم است بدانیم که هیچ کلمه‌ای یتیم نیست و هر کلمه با تعدادی کلمه دیگر معمولاً با هم می‌آیند و در نتیجه با بسیاری کلمات دیگر با هم نمی‌آیند.

بهترین روش برای انجام این کار یادگیری هر کلمه در قالب عبارت و ترکیبات رایجی است که آن عبارت در آنها استفاده می‌شود.

البته (فقط و فقط) در ابتدای مسیر یادگیری زبان می‌توانیم و در اصل ناچاریم که کلمات ساده و عینی را به تنهایی یاد بگیریم چون هنوز قادر به ترکیب کلمات و ساختن عبارت و جمله نیستیم. به همین دلیل ما در مرحله دوم، ۶۲۵ کلمه پایه و رایج را به تنهایی یاد گرفتیم. اما گفتیم از آن به بعد قرار است کلمات را فقط در قالب جمله و ترکیبات رایج یاد بگیریم.

به این ترکیبات رایج کالوکیشن می‌گویند.

کالوکیشن چیست؟

در این بخش پاسخ سوال کالوکیشن چیست؟ را می‌دهیم.

مثلاً احتمال اینکه در یک کتاب یا فیلم، دو کلمه مرتبط book و read با هم بیایند، بسیار بیشتر از دو کلمه تصادفی dog و book است. به همین دلیل read book را کالوکیشن می‌دانیم اما dog book را کالوکیشن به حساب نمی‌آوریم.

برای آنکه مشخص شود دو یا چند کلمه، یک کالوکیشن را تشکیل می‌دهند یا نه، نیاز به تحلیل‌های ریاضی خاص روی حجم زیادی کلمات و جملات انگلیسی هست.

اما برای ما که هدف‌مان صرفاً یادگیری زبان است، مراجعه به منابع و مراجع خوبی که وجود دارد کفایت می‌کند. در آینده بیشتر درباره این منابع و مراجع صحبت می‌کنیم.

قبل از رفتن به سراغ موضوع بعدی دوباره تاکید می‌کنیم: هرگز کلمات را به تنهایی یاد نگیرید؛ آنها را باید در قالب جمله مناسب و کالوکیشن رایج یاد گرفت.

مزایای یادگیری کالوکیشن‌ها

یادگیری چند کالوکیشن برای کلمات رایج انگلیسی، یک گام بزرگ به سوی روان و مسلط شدن در زبان انگلیسی است. این کار هر چهار مهارت اصلی را بهبود می‌بخشد: سریعتر می‌خوانیم و می‌فهمیم، بهتر می‌شنویم، طبیعی‌تر صحبت می‌کنیم و درست‌تر می‌نویسیم.

اجازه بدهید هر چهار مورد را با دقت بیشتری توضیح دهیم. اگر کالوکیشن‌های مهم مربوط به کلمات رایج را بلد باشیم:

• به جای مکث چشم روی تک تک کلمات و خواندن کلمه به کلمه، ترکیبی از کلمات را با یک نگاه می‌خوانیم و این سرعت خواندن و درک ما را بیشتر می‌کند.
• به دلیل ترجمه تحت الفظی کلمات یک کالوکیشن در ذهن، دچار ابهام و کج فهمی و مکث نمی‌شویم. مثلاً have a shower را سریع متوجه می‌شویم و درگیر معنی کردن کلمات آن و حدس زدن معنی آن نمی‌شویم.
• بعضی اوقات با دیدن یک کلمه، کلمات بعدی که غالباً با هم می‌آیند ( و با هم یک کالوکیشن را تشکیل می‌دهند) را حدس می‌زنیم و سریعتر جلو می‌رویم. مثلاً وقتی کلمه read را می‌بینیم، ناخوداگاه و در کسری از ثانیه کلمات بعدی را حدس می‌زنیم یعنی انتظار داریم کلماتی مانند book یا newspaper را ببینیم.
• یکی از دشواری‌های شنیدن در انگلیسی این است که کلمات انگلیسی وقتی پشت سر هم تلفظ می‌شوند، غالباً به هم می‌چسبند. درنتیجه بین کلمات مکث نخواهیم داشت تا بتوانیم کلمات را جداگانه بشنویم و تشخیص دهیم. به همین دلیل، شنیدن تلفظ کالوکیشن‌ها و آشنا بودن با آن، مهارت شنیداری ما را تقویت می‌کند. وقتی صدای /raɪtənoʊte/ را می‌شنویم می‌دانیم عبارت write a note تلفظ شده است (raɪt ə noʊe).
• می‌توانیم سریعتر، طبیعی‌تر و بدون ترجمه کلمه به کلمه ( یعنی با استفاده از کالوکیشن‌ها) بنویسیم و صحبت کنیم. منظور از طبیعی صحبت کردن، استفاده از ترکیباتی هست که خود انگلیسی‌زبان ها استفاده می‌کنند؛ نه کلمات دیگری که ممکن است به ذهن ما برسد (مانند strong tea به جای powerful tea یا have a shower به جای go to shower).

[درس مرتبط : آشنایی با سایت HiNative]

یک اشتراک تمام موارد بالا این است: بعد از بلد بودن تعداد زیادی کالوکیشن، کوچکترین واحد اولیه برای خواندن، شنیدن، نوشتن و صحبت کردن، کالوکیشن خواهد بود، نه کلمه.

یعنی ما درگیر تک تک کلمات نخواهیم بود. به جای آن، با یک تلاش و ارجاع به حافظه، ترکیبی از کلمات رایج را استخراج خواهیم کرد. همچنین غالباً درگیر چیدن کلمات در کنار هم نخواهیم بود بلکه به سرعت، ترکیبی از کلمات را بیان خواهیم کرد.

در غیر این صورت به ویژه هنگام نوشتن و صحبت کردن، مجبوریم هر بار هر کلمه را جداگانه از حافظه بازیابی و انرژی و زمان مضاعفی را صرف انتخاب کلمات مناسب دیگر و چیدن آنها کنیم.  با این وجود باز هم نسبت به درستی و طبیعی‌بودن حاصل کار اطمینان نداریم و در بسیاری موارد ترکیبات و جملات غیرطبیعی و اشتباهی را خواهیم ساخت کنیم (مانند full color tea و go to shower).

به عبارتی اگر ترکیبات رایج را بلد نباشیم، خودمان ترکیبات غیر رایج و غیر طبیعی و حتی گاهی اشتباه  را آن هم در زمان طولانی‌تر و با زحمت بیشتری خواهیم ساخت.

ترکیباتی مانند full color tea که نتیجه ترجمه تحت الفظی از زبان مادری است یعنی ترجمه “چایی پر رنگ”. یا حمام رفتن را ممکن است got to bathroom بیان کنیم یا بنویسیم در حالیکه Take a shower درست است.

این مشکل، صحبت کردن و نوشتن ما را کند و همراه با مکث و تردید و اشتباه خواهد کرد.

اما کسی که کالوکیشن مناسب بلد است، فقط یک بار کل آن ترکیب کلمات را در زمان کوتاهی و با اطمینان از درستی آن به خاطر می‌آورد و استفاده می‌کند.

پس تکرار می‌کنیم: هر چقدر کالوکیشن‌های بیشتری بلد باشیم، سریعتر، مطمئن‌تر، روان‌تر و مسلط‌تر خواهیم بود.

دانستن کالوکیشن‌های رایج، علاوه بر چهار مهارت اصلی مربوط به زبان (خواندن، شنیدن، نوشتن، صحبت کردن)، حتی هنگام ترجمه بین انگلیسی و فارسی هم مفید است. چون به جای ترجمه تحت‌الفظی و کلمه به کلمه، کالوکیشن‌ها و ترکیبات را ترجمه خواهیم کرد و در نتیجه ترجمه روان‌تر و قابل‌فهم‌تری خواهیم داشت.

یک فایده دیگر بلد بودن کالوکیشن مربوط به کاهش احتمال فراموشی کلمه است. وقتی یک کلمه جدید را همراه با کلمات مرتبط دیگری یاد می‌گیریم، بین آن کلمه و سایر کلمات یک ارتباط شکل می‌گیرد.

این ارتباط، احتمال فراموشی را کم می‌کند و سرعت به یادآوری آن عبارت را بیشتر می‌کند. چون ممکن است با به یادآوردن هر کدام از کلمات آن عبارت، کل عبارت را به خاطر بیاوریم.

کالوکیشن ها را چگونه یاد بگیریم؟

در این بخش در مورد دو موضوع صحبت می‌کنیم: ۱) یادگیری کالوکیشن‌های مربوط به یک کلمه جدید و دلخواه ۲) یادگیری مجموعه کالوکیشن‌های پایه و ضروری زبان انگلیسی.

۱) یادگیری کالوکیشن‌های مربوط به یک کلمه

گفتیم که از جایی به بعد ( بعد از آشنایی با گرامر پایه) قرار نیست هیچ کلمه‌‌ای را به تنهایی یاد بگیریم. بلکه آن کلمه را باید در قالب جمله و ترجیحاً کالوکیشن یاد بگیریم و به خاطر بسپاریم.

برای مثال وقتی قرار است یک کلمه جدید که نقش آن اسم (noun) است را یاد بگیریم (مثلاً کلمه chair )، بهتر است یک فعل رایج که معمولاً همراه آن می‌آید را هم پیدا کنیم (sit on a chair).

به جز فعل، می‌توانیم یک صفت هم به آن اضافه کنیم: sit on a comfortable chair

یا حتی یک قید هم به آن اضافه کنیم: sit on a comfortable chair quickly

راحت‌ترین و سریع‌ترین روش برای پیدا کردن کالوکیشن، دیکشنری تک‌زبانه‌ای مانند سایت لانگمن است.  غالب دیکشنری‌های دیگر هم یک بخش ویژه به اسم collocations دارند.

حتی دیکشنری‌هایی داریم که مخصوص کالوکیشن ها هستند (مانند OXFORD Collocation Dictionary).

اگر مایل بودیم می‌توانیم آنها را علامت بزنیم یا یادداشت کنیم یا اگر خواستیم آن را فراموش نکنیم و بارها مرور کنیم، آنها را تبدیل به فلش‌کارت کنیم.

۲) یادگیری کالوکیشن‌های پایه و ضروری زبان انگلیسی

روش بعد این است که کالوکیشن‌های مربوط به کلمات ( به ویژه افعال و اسامی) رایج انگلیسی را یاد بگیریم. در درس بعد در این باره بیشتر صحبت می‌کنیم.

درسهای مرتبط:

لیست رایج ترین اصطلاحات انگلیسی