معرفی جلد دوم کتاب سلف‌تراپی

جی ارلی، روانشناس، رواندرمانگر، معلم، نویسنده و نظریه پرداز است. همچنین در سیستم‌های خانواده درونی آموزش دیده است و در آموزش‌های حرفه ای IFS همکاری دارد، همچنین کلاس‌های IFS را برای عموم برگزار می کند و سالانه کنفرانس‌های متعددی در زمینه IFS برگزار می‌کند.

کتاب نسخه ترجمه شده ندارد. اما متن کتاب مانند جلد اول ساده، روان و قابل فهم است. خصوصاً به دلیل اینکه ادامه مباحث قبلی و تکمیل‌کننده آن‌هاست، مطالعه را راحت‌تر و سریع‌تر خواهد کرد.

این جلد مانند جلد اول برای خود درمانی، هم چنین برای روانشناسان و کار با مراجعانشان مفید و قابل استفاده است. در متن کتاب در مباحث مختلف، یادداشت‌هایی برای روانشناسان نوشته‌شده‌است که راهنمای کار با مراجعان می باشد. همچنین هر فصل داری تمرین‌های مختلف است.

برای مطالعه این کتاب باید با مفاهیم پایه‌ای و اولیه IFS آشنا باشید. یعنی جلد اول را مطالعه‌کرده‌باشید. پیشنهاد می‌کنیم جلد اول را مرور کنید یا از پیوست اول که در انتهای کتاب ارائه شده، استفاده کنید.

در ادامه با موضوعات زیر آشنا می‌شویم:

یادآوری

در جلد اول با بخش‌های روانمان آشنا شدیم. یاد گرفتیم Protector  و Exile چه هستند و چگونه می‌توانیم آن‌ها را شناسایی کنیم و از نیت و نقش‌هایشان آگاه شویم.

همینطور یاد گرفتیم درون همه ما Self  وجو دارد و با ویژگی‌هایی چون مهربانی، کنجکاوی، آرامش و … تعریف می‌شود. Self به ما کمک می‌کند به صلح درونی و تعادل برسیم و برای حل مشکلات و بهبود زندگی و روابط خود از آن استفاده کنیم.

در این کتاب، چند قدم جلوتر می‌رویم. با انواع محافظ‌ها و تکنیک‌های پیشرفته تر آشنا می‌شویم تا کار با بخش هایمان را عمیق‌تر انجام دهیم. همچنین یاد می‌گیریم چگونه بهتر در سلف بمانیم و کار با IFS را کاربردی و قدرتمندتر ادامه دهیم.

علاوه بر این با Pattern System  آشنا می‌شویم که یک روش جامع و سیستماتیک برای درک و شناخت شخصیت است، توسط جی ارلی بنا شده و در کنار IFS مکمل یکدیگر هستند.  مقدمه‌ای بر Pattern System  را در پیوست سوم کتاب می‌توانید مطالعه کنید.

پیگیری بخش‌ها و جلسات درمان

یکی از کارهایی که در شناخت بخشهای روانمان کمک می‌کند، یادداشت برداری بعد از هر جلسه IFS است. این کار به دلایل مختلف اهمیت بسیاری دارد.

 برای مثال به دلیل محدودیت زمانی، وقتی یک جلسه تمام می‌شود، با یادداشت برداری از بخش‌ها، در جلسه بعد می‌دانیم از کجا شروع کنیم و روی چه بخشی کار کنیم. یا اگر در جلسه IFS به شفا یا درمان اگزایل پرداختیم، پس از آن و در زندگی روزمره می۲توانیم برررسی کنیم محافظان چه واکنشی به این اتفاق نشان می‌دهند؟

در کتاب برای این کار دو لیست مشخص ارائه شده. به کمک این لیست برای هر یک از پروتکتور‌ها و اگزایل‌ها اطلاعات متنوعی را می‌توانیم یادداشت کنیم و هر بار که تمرین جدید انجام می‌دهیم لیست قبلی را تکمیل می‌کنیم.

زمان تعویض بخش‌های هدف

حین کار با بخش‌ها بسیار اتفاق می‌افتد که هنگام کار با بخش هدف، بخش دیگری بین کار حضور پیدا می‌کند و به سطح آگاهی می‌آید. خوب است که کمی وقت بگذاریم و چند سوال از او بپرسیم. مثلاً در کجای بدن حسش می‌کنیم، چه تصویری دارد. سپس انتخاب کنیم که کار را با بخش هدف ادامه دهیم یا بخش هدف را به بخش دیگری تغییر دهیم.

برای هر یک از این دو انتخاب دلایل مختلفی وجود دارد. برای مثال گاهی بخشی که حین کار بالا می آید، از بخش دیگری می‌ترسد یا از بخش دیگری دستور می‌گیرد و وقتی از اون می خواهیم کنار بایستد تا کار با بخش هدف را ادامه دهیم، موافقت نمی کند. در چنین موقعیتی پارت هدف بدون تحول این بخش، متحول نخواهد شد. پس لازم است که بخش هدف را تغییر دهیم و روی بخش جدیدی که بالا آمده کار کنیم.

در ادامه‌ی کتاب یاد می‌گیریم چه زمان با بخش هدف بمانیم و کی آن را رها کنیم و روی بخش جدید تمرکز کنیم.  همچنین با سه الگوی مشکل ساز در تغییر بخش هدف، بر اساس Pattern System آشنا می‌شویم.

انواع محافظ‌: مدیر و آتشنشان

در جلد اول یاد گرفتیم چگونه محافظ‌ها را بشناسیم و با آن‌ها کار کنیم اینجا با انواع آن‌ها آشنا می‌شویم. دو نوع محافظ داریم. مدیرها (managers) و آتشنشان‌ها (firefighters).

مدیر‌ها محافظ‌هایی هستند که زندگی و روان را طوری سازماندهی می‌کنند که رنج تبعیدی (Exile) بالا نیاید. Proactive هستند و برای دفع درد و رنج اگزایل، دوراندیشی می‌کنند. مثلاً وقتی کسی ترس از طرد شدن و پذیرفته نشدن دارد و از روابط عاطفی دوری می کند، در واقع این کار به دلیل فعالیت یک مدیر یا manager  است.

اگر رنج اگزایل به سطح اگاه برسد یا در حال بالا آمدن باشد (و شما متوجه نشوید)، آتشنشان‌ها فعال می‌شوند. این محافظ‌ها به طور reactive  عمل می‌کنند و با انجام کارهایی مانند مصرف مواد مخدر، الکل، روابط پر خطر و … حواس فرد را از رنج اگزایل پرت می‌کنند.

برای مثال کسی که ترس از پذیرفته نشدن دارد، وقتی در رابطه عاطفی جواب منفی می‌شنود و رنج اگزایل را احساس می‌کند، روی به مصرف الکل می آورد یا در موراد خفیف‌تر ساعت‌ها مشغول تماشای فیلم یا کار با گوشی می‌شود یا به طور وسواسی درگیر تمیز کردن اتاق یا محل کار خود می‌شود. در واقع آتشنشان با این کار حواس او را پرت و شخص را بی حس می‌کند.

در میان انواع محافظ‌ها، مدیرها بسیار رایج‌تر هستند و کار با آن‌ها به همان ترتیبی است که در جلد اول گفته شد. اما کار با آتشنشان‌ها را در این کتاب یاد می‌گیریم.

قطبی‌شدن

برای بسیاری از ما پیش آمده در تصمیم گیری‌های خود شک و تردید شدید را تجربه کنیم. برای مثال به مهمانی دعوت می‌شویم، از طرفی دوست داریم در آن شرکت کنیم، از طرف دیگر به دلایل مختلف تمایل نداریم.

در این حالت که دو بخش از روان ما در تضاد با یکدیگر و در مقابل هم قرار می‌گیرند،  قطبی‌شدن اتفاق می‌افتد. بخش‌ها در تضاد با هدف‌های یکدیگر عمل می‌کنند و هر دو باور دارند اگر از موضعِ شدید و افراطی خود دست بکشند، سیستم روان ما دچار مشکل خواهد شد. به همین دلیل بر موضع خود پافشاری می‌کنند و نکته جالب اینکه هر دو حق دارند.

در قطبی شدن، قدرت پارت‌ها با یکدیگر برابر نیست. ممکن است یکی بیشتر از دیگری قدرت داشته باشد، ممکن است برابر باشد یا قدرت بین آن‌ها به طور متناوب تغییر کند.

این حالت می‌تواند در بسیاری از تجربیات روزانه ما اتفاق بیافتد یا روزها و ماه‌ها و سال‌ها ادامه پیدا کند. برای مثال قطبی‌شدن بین بخش اهمالکار و پرکار، یا میان بخشی که پرخوری می‌کند و بخشی که رژیم می‌گیرد.

قطبی‌شدن ممکن است بعد از تجربه تروما اتفاق بیافتد. زیرا در چنین تجربه‌هایی محافظ‌ها مواضع شدید و افراطی‌تری می‌گیرند و در نتیجه آن، با هم قطبی می‌شوند.

در قطبی‌شدن اگرچه ممکن است بخش‌ها extreme باشند اما هر کدام دارای انرژی و ویژگی‌های مثبت هستند ، حداقل وقتی با هم قطبی نباشند. در IFS  نمی‌خواهیم این انرژی‌ها از بین بروند یا کم شوند بلکه می‌خواهیم به آن‌ها به طوری که غیرافراطی یا non-extreme هستند، دسترسی پیدا کنیم.

در کتاب به طور کامل با مراحل حل قطبی شدن در ده قدم و انواع حالات آن آشنا خواهیم شد.

به‌روز‌کردن محافظ‌ها

حین کار با IFS  یا خارج از آن در زندگی روزمره خود، ممکن است با موقعیت‌هایی روبه رو شویم که برای مدیریت آن دچار مشکل شویم. برای مثال در یک موقعیت ناگهانی، بخشی در ما فعال می‌شود که به طور ناکارآمد رفتار می‌کند و در عین حال ما زمان کافی برای انجام مراحل IFS ر ا نداریم، یا وقتی از مرحله درمان اگزایل عبور‌کرده‌ایم و در حال کار با محافظ هستیم تا نقش خود را رها کند، در چنین موقعیت‌هایی می‌توانیم از “تکنیک به‌روزرسانی محافظ‌ها” استفاده کنیم.

در چنین موقعیت‌هایی ممکن است محافظ‌ها فرد را به صورت اگزایل ببینند. کودکی آسیب‌پذیر که کسی را برای حمایت ندارد. با این تکنیک ظرفیت‌ها و منابع درونی و بیرونی که طی سال‌ها به دست آورده‌ایم، را به او نشان می‌دهیم و یادآور می‌شویم.

مانند دستاوردهایی که داشته‌ایم، مشکلاتی که از آن‌ها عبور‌کرده‌ایم، خانواده، دوستان و گروه‌هایی که در آن‌ها فعالیت‌های متنوع انجام می‌دهیم یا گروه‌های ورزشی که در آن شرکت می‌کنیم.

حتی اگر هیچ یک از این‌ها را هم نداشته‌باشیم، همین که از آسیب‌های گذشته عبور کرده‌ایم و زنده مانده و به بزرگسالی رسیده‌ایم یعنی توانایی بیشتری نسبت به گذشته داشته‌ایم.

مذاکره برای خود‌راهبری

یکی دیگر از تکنیک‌های بسیار کاربردی و مهم IFS  “مذاکره برای خود‌راهبری” است. در این تکنیک با محافظ‌ها مذاکره می‌کنیم تا در موقعیت‌های مختلف، ما در سلف (In Self)، مسئولیت موقعیت را بر عهده بگیریم.

در موقعیت‌هایی که یک اگزایل را درمان کرده‌ایم اما اگزایل‌های بیشتری هم وجود دارند، یا محافظ حاضر به رها کردن نقش خود نیست و در عین حال رفتاری ناکارآمد را در پیش گرفته است، یا موقعیت ناگهانی پیش می‌آید که زمان کار با IFS  را نداریم،  یا بخشی از ما به دلیل شرایط کودکی شرطی‌ شده که به شیوه ای خاص رفتار کند. برای مثال کسی که در روابط مدام به دنبال راضی کردن دیگران است.

در همه‌ی این‌ها محافظ‌ها ترس‌هایی دارند که می‌تواند غیر واقعی باشند یا کمی واقعیت داشته باشند. یا فقط شرطی شده باشند. با تمرین خودراهبری و تجربه‌ی ماندن در سلف، یاد می‌گیریم رفتارهای سالم‌تری داشته باشیم.

تشخیص بخش‌های شبه‌سلف

بعضی از بخش‌های ما فکر می‌کنند که سلف هستند، به این صورت که حین کار با IFS فکر می‌کنیم در سلف هستیم در حالی که با بخش دیگری از خودمان مخلوط (Blend) شده‌ایم، به این بخش‌ها، شبه-سلف یا Self-like Part می‌گویند. برای مثال وقتی حین کار با IFS  به جای پرسیدن سوالات از بخش‌ها و شنیدن جواب از آن، سعی داریم خودمان جواب‌ها را مشخص کنیم. یا زمانی که سعی داریم هر چه سریع‌تر به نتیجه برسیم به جای آن‌ که اجازه دهیم روند درمان به طور طبیعی شکل بگیرد و قدم به قدم با بخش‌ها جلو برویم. این رفتارها از بخش‌های شبه سلف بروز داده می‌شود.

در فصل هشتم کتاب با انواع بخش‌های شبه-سلف آشنا می‌شویم و یاد می‌گیرم که در چه شرایط و با چه خصوصیاتی در ما فعال می‌شوند. همچنین یاد می‌گیریم تجربه‌ی آن موقعیت، وقتی در سلف باشیم، چگونه است. همچنین با راه‌های جدا شدن (Unblending) از بخش‌های شبه سلف نیی آشنا می‌شویم.

چند جمله از کتاب

در ادامه چند نمونه از جمله‌های کتاب را نوشته‌ایم:

The beauty of IFS is that when our parts recognize Self and connect with it, they tend to become more collaborative and have more Self energy inside themselves.

You must be present in the inner space as Self so you can facilitate the dialogue. However, make sure that you don’t see an image of yourself in the internal space. Any image you see is not Self. Instead of seeing the Self in the space, feel yourself in the space as Self.

If you are trying to figure out the part based on your previous understanding of it and your memories, you are probably blended with an Intellectualizer.

Self doesn’t push. When you are in Self, you know you are headed toward healing, but you aren’t in a hurry.

While it very important to detect Self-like Parts, don’t be rigid about it. It isn’t necessary to be 100 percent in Self for your IFS work to be successful. You just need to have a critical mass of Self.

دانلود جلد دوم کتاب سلف‌تراپی

جلد دوم کتاب سلف‌تراپی را با کلیک روی دکمه زیر می‌توانید دریافت کنید.

دانلود جلد دوم کتاب سلف‌تراپی (۶ مگ)