یکی از تمرینهای رایج تقویت زبان، خواندن متن است.
هنگام خواندن یک متن، غالباً هدف اصلی ما فهمیدن مفهوم کلی آن است. به همین دلیل بعد از فهمیدن معنی هر جمله، از آن عبور میکنیم و جلو میرویم. چنین مطالعهای از جنس “دریافت ورودی قابل فهم” محسوب میشود.
این کار، یکی از مفیدترین کارهایی است که میتوانیم برای تقویت زبان انگلیسی از آن استفاده کنیم.
اما در این درس، تمرین متفاوتی را معرفی میکنیم که مکمل فعالیت بالاست.
در این تمرین یک متن کوتاه و نسبتاً دشوار را با سرعت کم و دقت و توجه کامل میخوانیم. برای مثال:
- نقش همه کلمات را مشخص میکنیم (کدام اسم است؟ کدام فعل است؟ و … )
- پسوندها، پیشوندها، اجزای تشکیل دهنده هر کلمه و ریشه آنها را میتوانیم مشخص کنیم (مورفولوژی)؟
- چه نکات گرامریای دارد؟
- چه عبارات و کالوکیشنهای رایجی دارد؟
- تلفظ تمام کلمات را به درستی میدانیم؟
به این ترتیب، تلاش داریم تا از زوایای مختلف (نه فقط معنا و مفهوم) بر آنچه میخوانیم، مسلط شویم.
به این تمرین Intensive reading میگوینم. ما اسم آن را خواندن با ذره بین میگذاریم.
یک مثال واقعی
در این تمرین چند بار متن موردنظر را میخوانیم، اما هر بار به یکی از جنبههای زبانی آن توجه کنیم. اجازه بدهید این را با یک مثال بهتر توضیح دهیم:
He wakes up. He sees the sun rise. He brushes his teeth. His teeth are white. He puts on his clothes. His shirt is blue. His shoes are yellow. His pants are brown. He goes downstairs. He gets a bowl. He pours milk and cereal. He eats. He gets the newspaper. He reads.
فهمیدن معنی متن:
کلمه He یعنی او. wakes up یعنی بیدار شدن. پس او (یک آقا) بیدار می شود.
sees یعنی دیدن. sun می شود خورشید. پس او خورشید را می بیند.
کلمه rise به چه معنی است؟ قبلاً آن را ندیدم. آن را در گوگل ایمیج سرچ میکنم:
به عنوان هم خانواده کلمه go up را نوشته، به معنی بالا آمدن. پس احتمالاً معنی rise sun بالا آمدن خورشید است. آن را در دیکشنری انگلیسی به فارسی سرچ میکنم. “طلوع” نوشته شده.
پس He sees the sun rise یعنی اون بالا آمدن و طول خورشید را نگاه می کند.
جمله He brushes his teeth را میخوانم. یک کلمه جدید دارد: brush که به نظر میآید فعل جمله است چون s سوم شخص گرفته. فعل مربوط به دندان که مرتبط به صبح هم هست باید مسواک زدن باشد. پس brush یعنی مسواک زدن.
سرچ در گوگل این را تایید میکند:
چند جلمه بعدی را کامل متوجه میشوم. کلمه downstairs برایم جدید است اما stairs به معنی راه پله را بلد هستم. کلمه down هم به معنی پایین است. پس احتمالاً downstairs یعنی راه پله به سمت پایین. جستجوی این کلمه در گوگل ایمیج هم این حدس را تایید میکند.
بعد bowl را برمیدارد و کمی شیر و cereal در آن میریزد. پس bowl باید یک نوع ظرف باشد. cereal هم یک خوراکی است که با شیر میتوان آن را خورد. فعلاً همینکه بدانم دارد صبحانه میخورد کافیست. لازم نیست معنی این دو کلمه را بدانم. اگر دوباره تکرار شدند معنی آنها را پیدا میکنم.
به همین ترتیب کل متن را میخوانم تا معنی آن را متوجه شوم (کل متن درباره روتین صبح یک نفر هست).
اگر چنین ویدئویی داشته باشیم از آن هم برای فهم بهتر متن استفاده میکنیم:
کلمات و گرامر
کلمه He یک ضمیر فاعلی است که به جای یک اسم (مثلاً Ali یا Jim) میآید.
فعل سوم شخص مانند sees یک s سوم شخص میگیرد. بقیه فعلهای این جمله هم چون مربوط به فاعل He هستند، s گرفتهاند.
چون pants جمع pant است، به جای is باید are استفاده شود (pant is, pants are).
کلمات the sun rise با هم یک عبارت (phrase) هستند. پس عبارت the sun rise اشاره دارد به طلوع و چون با the آمده اشاره دارد به یک طول مشخص (مثلاً طلوع امروز صبح).
عبارت a bowl یک عبارت اسمی است. the newspaper هم همینطور. زیر تمام عبارات اسمی خط میکشم.
فعل put on دو بخش دارد پس یک فعل عبارتی یا یک phrasal verb است.
کلمه and برای کنار هم آوردن دو اسم استفاده شده است: milk and cereal
He gets a bowl. He pours milk and cereal.
میدانم میتوان این دو جمله را با and به هم متصل کرد و He را به قرینه حذف کرد که تکرار نشود:
He gets a bowl and pours milk and cereal.
به همین ترتیب، کل ساختار این متن را تحلیل میکنم و مواردی که بلد نیستم را مشخص میکنم.
شنیدن
الان هم معنی این عبارت را متوجه شدم. هم ساختار آن را مسلط هستم. این بار، فایل صوتی آن را گوش میکنم:
با دقت به آن گوش میکنم و به تلفظ تک تک صامتها و مصوتها، به ویژه آنهایی که سختتر هستند توجه میکنم: تلفظ th در کلمه the و teeth. تلفظ r در کلمات are و pour و reads.
موارد خاصی توجهم را جلب میکنند:
حرف s در get به شکل /س/ تلفظ میشود اما در reads صدای /ز/ میدهد.
کلمات یک عبارت را به صورت به هم چسبیده تلفظ میکند. برای مثال wakes up را طوری تلفظ میکند انگار یک کلمه است: wakesup. یا his shirt را انگار به صورت hishirt تلفظ میکند.
به همین شیوه، هر چند بار که لازم باشد فایل صوتی این متن را گوش میکنم. بار آخر که احساس تسلط کردم، به معنی آن هم توجه میکنم.
تلفظ
حالا یک بار متن را با صدای بلند میخوانم و صدای خودم را با موبایل ضبط میکنم. آن را گوش میکنم. با تلفظ اصلی مقایسهاش میکنم. ایراداتی که دارم را سعی میکنم رفع کنم: برای مثال، مکث بین
کلمات یک عبارت را از بین میبرم یا صدای r را رد are متفاوت از r در کلمه read تلفظ میکنم. درس مربوط به صامت r را یک بار دیگر مرور میکنم تا تفاوت آنها را بیشتر تمرین کنم.
شرح تمرین خواندن با ذره بین
بار اول روی درک مطلب و معنی متن و مشخص کردن کلمات جدید متمرکز شویم.
پیشنهاد میشود زیر هر قسمتی که برای ما جدید است خط بکشیم، معنی آن را حدس بزنیم و اگر لازم شد برای فهمیدن برخی کلمات به دیکشنری مراجعه کنیم یا بعضی عبارات و ترکیبات را در گوگل یا منابع دیگر جستجو میکنیم.
در برخی موارد بهتر است بررسی کنیم آیا برای برخی کلمات، هم خانواده، ریشه کلمه یا ترکیب کلمه سراغ داریم یا نه. برای مثال ممکن است هنگام دیدن equation به این توجه کنیم که این کلمه، هم خانواده equal است.
همچنین عبارات و ترکیب کلمات رایج را مشخص میکنیم.
در دور سوم، به نکاتی گرامری که بلد هستیم، به ویژه آنهایی که تازه یاد گرفتهایم، توجه میکنیم. اگر لازم است برگردید و درسهای گرامر را نگاه کنید. بعد داخل متنهای این تمرین به دنبال مثالهای واقعی برای آن نکات گرامری بگردید.
در دور سوم، به کلمات کلیدی (یا کلمات اصلی و مهم جمله که به آن function words هم میگویند) و حروف اضافه (یا کلماتی که اهمیت کمتری دارند) توجه بیشتری میکنیم. همچنین به نقش و عملکرد آنها و نحوه ترکیب شدن بخشها و جملات یک متن به کمک حروف ربط و غیره توجه میکنیم.
توجه کنید که بار اول که متن را به قصد فهمیدن آن خواندیم، تمرکزمان روی معنی بود، در اصل داشتیم به content words یا کلمات معنایی و محتوایی توجه میکردیم. بعد از فهم محتوای متن، میتوانیم روی جنبه زبانی متن و روش بیان یک مفهوم به کمک کلمات و جملات یا روی function words بیشتر متمرکز شویم.
در نهایت بهتر است مفهوم کلی و برخی نکات مهم متن را مرور کنیم تا مطمئن شویم درک مطلب ما از این متن کافی بوده است.
در آخر هم روی شنیدن و تلفظ این متن بر اساس فایل صوتی آن کار میکنیم.
چند نکته مهم
برای انجام این تمرین، بهتر است متن را چند دور بخوانیم و در هر دور از یک زاویه متن را بررسی کنیم و به یک موضوع توجه کنیم.
بنابراین این تمرین را باید با حوصله، به آهستگی و با وسواس انجام دهیم.
اگر قرار باشد هم درگیر محتوا و معنی شویم و هم به فرم و جنبه زبانی آن توجه کنیم به کندی جلو خواهیم رفت. به همین دلیل بهتر است این تمرین را با متنهای کوتاه (عموماً زیر ۵۰۰ کلمه) انجام دهیم.
برای انجام این تمرین در صورت نیاز از دیکشنری، جستجوی گوگل یا منابع و ابزارهای دیگری هم استفاده میکنیم.
نوبت شماست
این تمرین را با متن و فایل صوتی و ویدئویی زیر انجام دهید:
WATER ON THE FLOOR
She is thirsty. She gets a glass of water. She begins to walk. She drops the glass. There is water on the floor. The puddle is big. She gets a mop. She wipes the water off. The floor is clean. She gets another glass of water. She drinks it. She is happy.